Luật Giám định tư pháp được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2012 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2013 (Luật) với nhiều quy định mới so với Pháp lệnh Giám định tư pháp trước đây. Để các quy định của Luật được thực hiện có hiệu quả trên thực tế, trong thời gian qua, cùng với việc phổ biến, tuyên truyền các nội dung của Luật, Chính phủ, các bộ, ngành đã đẩy mạnh việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành đã được giao trong Luật.

Hệ thống trợ giúp pháp lý (TGPL) ở nước ta trong thời gian qua đã có những bước phát triển mạnh mẽ, góp phần thiết thực bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho hàng triệu lượt người, góp phần tích cực vào quá trình tổ chức thực hiện pháp luật, thực hiện dân chủ, tiến bộ và công bằng xã hội. Bên cạnh những thành tựu đó, Đảng ta đã có nhiều chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ công, trong đó có dịch vụ pháp lý miễn phí. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, hoạt động của hệ thống TGPL trong toàn quốc đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, vì vậy, việc đổi mới về tổ chức và hoạt động TGPL đang là vấn đề hết sức cần thiết. Bài viết này tập trung phân tích một số hạn chế trong hoạt động TGPL ở Việt Nam trên cơ sở tổng kết kinh nghiệm thực tế, từ đó đề ra một số giải pháp nhằm đổi mới, đưa TGPL lên tầm cao mới.

Đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi tắt là đăng ký đất đai) là một trong các nội dung quản lý nhà nước về đất đai; một mặt, giúp cho Nhà nước nắm chắc thông tin để quản lý chặt chẽ việc sử dụng tài nguyên đất, ra các quyết định quản lý và thực hiện việc thu các nghĩa vụ tài chính liên quan đến sử dụng, giao dịch về đất đai cho ngân sách nhà nước; mặt khác, cung cấp thông tin, chứng cứ pháp lý cho các chủ thể sử dụng đất và các bên liên quan để thực hiện các quyền, bảo vệ lợi ích hợp pháp, có các quyết định hợp lý trong sử dụng và giao kết dân sự về đất đai và tài sản, có cơ sở pháp lý bảo đảm cho các khoản vay phục vụ sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh. Do gắn với việc công nhận quyền sử dụng đất khi cấp giấy chứng nhận lần đầu, nên đăng ký đất đai ở Việt Nam cũng là một hoạt động công quyền.

Việc triển khai và thực hiện Luật Thi hành án dân sự năm 2008 đã góp phần làm cho công tác thi hành án dân sự có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, thời gian vừa qua, một số chi cục thi hành án địa phương vẫn còn những khó khăn, vướng mắc về mặt chuyên môn, nghiệp vụ thi hành án dân sự cần phải có giải pháp khắc phục. Để tháo gỡ những vướng mắc này, Tổng cục Thi hành án dân sự - Bộ Tư pháp đã có những hướng dẫn cụ thể và chi tiết.

Quá trình quản lý và sử dụng đất đai không thể tránh khỏi phát sinh mâu thuẫn, bất đồng, xung đột về lợi ích, quyền và nghĩa vụ giữa người sử dụng đất với cơ quan công quyền, đó chính là những tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai(1). Tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai hiện nay đang có xu hướng gia tăng cả về số lượng và tính chất phức tạp; việc giải quyết loại tranh chấp này ở nhiều địa phương còn có những phản ứng bức xúc của người dân, gây mất an ninh trật tự xã hội, thậm chí có những nơi trở thành điểm nóng gây ra dư luận xấu, ảnh hưởng lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Vậy, đâu là nguyên nhân và giải pháp khắc phục tình trạng trên? Với mục đích góp phần làm sáng tỏ những vấn đề đặt ra, trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi muốn được trao đổi, phân tích những vấn đề cơ bản về thể chế và cơ chế giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai trong giai đoạn vừa qua, từ đó rút ra những bất cập, hạn chế, thiếu hụt và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Chế định hợp đồng tặng cho tài sản đã được Bộ luật Dân sự năm 1995 quy định từ Điều 461 đến Điều 466 và đến Bộ luật Dân sự năm 2005, hợp đồng tặng cho tài sản được quy định từ Điều 465 đến Điều 470 của Chương XVIII, Phần thứ ba. Hợp đồng tặng cho tài sản bao gồm: Hợp đồng tặng cho tài sản có điều kiện và hợp đồng tặng cho tài sản không có điều kiện.

Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nói chung và trong việc giải quyết các vụ án liên quan đến quyền lợi người tiêu dùng nói riêng được ghi nhận trong các văn bản pháp luật khác nhau, trong đó có Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2002; Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2011 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Ngoài ra, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án còn được quy định trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 và Nghị định số 99/2011/NĐ-CP ngày 27/10/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật này.