Hiến pháp là đạo luật cơ bản nhất của một nhà nước, nó thể hiện ý chí và nguyện vọng của tuyệt đại đa số dân chúng tồn tại ở trong hoặc ngoài nhà nước đó, nhưng vẫn là dân thuộc nhà nước đó [1]. Đồng thời, Hiến pháp là một hệ thống quy định những nguyên tắc chính trị căn bản và thiết lập kiến trúc, thủ tục, quyền hạn và trách nhiệm của một chính quyền. Do có vai trò quan trọng như vậy, nên việc sửa đổi, bổ sung hay ban hành một bản Hiến pháp luôn là sự kiện chính trị - pháp lý quan trọng của mỗi quốc gia, thu hút được sự quan tâm của mọi giai tầng trong xã hội.

Trong khuôn khổ dự án "Tăng cường tiếp cận công lý và bảo vệ quyền tại Việt Nam" do Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tài trợ, ngày 29/8/2013 tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Diễn đàn đối thoại chính sách về "Pháp luật hình sự trong thời kỳ hội nhập tại Việt Nam". Tham dự Diễn đàn gồm có các đại biểu đến từ Bộ Tư pháp, đại diện Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp trung ương, Văn phòng trung ương Đảng, Ủy ban pháp luật, Ủy ban Tư pháp, Văn phòng Quốc hội, đại diện một số bộ, ngành, địa phương và đại diện cơ quan ngoại giao một số nước, đại diện của các tổ chức quốc tế... Ông Nguyễn Văn Hiện - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, ông Hoàng Thế Liên - Thứ trưởng Bộ Tư pháp và bà Louise Chamberlain - Giám đốc quốc gia UNDP tại Việt Nam đồng chủ trì Diễn đàn.

Sự việc diễn ra tại Thẩm mỹ viện Cát Tường đang được báo chí và dư luận quan tâm. Vụ việc này cũng đang là đề tài nóng để tranh luận trong giới luật sư, luật gia.

Căn cứ vào nội dung Nghị quyết số 07/2011/QH13 ngày 06/08/2011 của Quốc hội khóa XIII về Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2012 và điều chỉnh Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2011, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 433/NQ-UBTVQH13 ngày 30/12/2011 về việc thành lập Ban soạn thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi). Trên cơ sở này, Ban soạn thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) do Bộ trưởng Bộ Tư pháp làm Trưởng ban đã thống nhất Đề cương định hướng sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự số 7724/ĐC-BSTBLHS(SĐ) ngày 24/9/2012, trong đó điểm 3.1. tiểu mục 3 Phần IV - Định hướng cơ bản sửa đổi Bộ luật Hình sự quy định: “Sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Hình sự liên quan đến khái niệm và phân loại tội phạm, cơ sở của trách nhiệm hình sự, nguồn của luật hình sự, các giai đoạn phạm tội, các chế định đồng phạm, phạm tội có tổ chức, các tình tiết tăng năng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, vấn đề quyết định hình phạt...”. Ngoài ra, điểm 1.2 tiểu mục 1 phần IV cũng nêu: “Sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Hình sự liên quan đến các chế định loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn trách nhiệm hình sự, miễn, giảm hình phạt, xóa án tích...”. Gần đây, ngày 10/9/2012, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1236/QĐ-TTg về việc “Phê duyệt Kế hoạch tổng kết thi hành Bộ luật Hình sự năm 1999”. Theo đó, việc tổng kết này nhằm đánh giá một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ thực tiễn 11 năm thi hành Bộ luật Hình sự năm 1999, từ đó đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự, góp phần đáp ứng yêu cầu mới của đất nước, tôn trọng và bảo đảm pháp chế xã hội chủ nghĩa và trật tự pháp luật, bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Vì vậy, để Ban soạn thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) có thêm tư liệu trong quá trình nghiên cứu, sửa đổi Bộ luật Hình sự, trong phạm vi bài viết này, chúng tôi tập trung phân tích một số tồn tại, hạn chế trong các quy định của Bộ luật Hình sự liên quan đến tội phạm và trách nhiệm hình sự, từ đó đưa ra những kiến nghị sửa đổi, bổ sung cụ thể về các quy định liên quan đến hai chế định này so với Bộ luật Hình sự hiện hành.

Tranh chấp về đánh cá xảy ra từ rất sớm. Tranh chấp giữa Anh và Hà Lan xảy ra đầu thế kỷ XVII khi Anh đơn phương hạn chế các hoạt động đánh cá trích của những ngư dân Hà Lan ở dọc bờ biển của Scotland và Anh có thể được coi như một trong những tranh chấp đầu tiên về đánh cá. Từ đó đến nay, những tranh chấp về hoạt động đánh bắt cá trên biển có xu hướng diễn ra phổ biến và ngày càng trở nên phức tạp hơn. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới nền sản xuất xã hội, mà còn làm cho quan hệ giữa các quốc gia có phần căng thẳng. Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn tới các tranh chấp này là hoạt động đánh bắt quá mức của một hoặc một số quốc gia làm vượt quá khả năng tái sinh của một số nguồn tài nguyên cá, nguy cơ suy kiệt càng nghiêm trọng hơn, từ đó ảnh hưởng tới cơ hội khai thác – lợi ích thu được từ nguồn lợi cá biển đối với các quốc gia khác. Do đó, nghiên cứu các quy định pháp lý quốc tế thống nhất sẽ là rất cần thiết trong việc giải quyết những tranh chấp về đánh cá trên biển giữa các quốc gia.

Triển khai thực hiện Nghị định số 22/2013/NĐ-CP ngày 13/3/2013 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp, ngày 26/10/2013 tại Ninh Bình, Bộ Tư pháp đã tổ chức Tọa đàm về dự thảo Thông tư liên tịch thay thế Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV ngày 28/4/2009 và dự thảo Đề án phân cấp quản lý các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp. Tham dự Tọa đàm có các đại biểu đại diện Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, đại diện của Sở Tư pháp, Sở Nội vụ các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khu vực phía Bắc. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Hồng Sơn tham dự và chủ trì Tọa đàm.

Trong tình hình hiện nay, để tất cả cán bộ và nhân dân có ý thức chấp hành pháp luật cao, thì chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước ta phải được xây dựng và phát triển đúng với vị trí và vai trò của nó. Trước hết là cần phải xây dựng một nhận thức, quan niệm đúng đắn, đầy đủ về chính sách pháp luật, để từ đó có cơ sở lý luận chuyển hoá thành pháp luật, thành nguyên tắc ứng xử và ý thức pháp luật trong đời sống của cán bộ và nhân dân. Trong bài viết này, chúng tôi mong muốn làm rõ thêm dưới góc độ khoa học và thực tiễn các yếu tố cấu thành chính sách pháp luật, vị trí của chính sách pháp luật và ảnh hưởng của nó đến quá trình hình thành ý thức chấp hành pháp luật.

Một trong những chương trình trọng điểm của Việt Nam hiện nay được dư luận trong nước và quốc tế quan tâm là việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nhằm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp hiện đại(1) và cải cách toàn diện nền hành chính quốc gia hướng tới mục tiêu: Xây dựng một nền hành chính hiện đại, trong sạch, vững mạnh, tiết kiệm, chuyên nghiệp, phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Có thể nói, hiện đại hóa nền hành chính đã và đang là một “hạng mục” lớn trong tổng thể “công trình” cải cách nền hành chính. Hiện đại hóa nền hành chính có tác động tích cực trong cải cách thủ tục hành chính. Vấn đề đặt ra là chúng ta phải nhận thức đúng về hiện đại hóa nền hành chính là như thế nào, cũng như vai trò của nó trong công cuộc cải cách hành chính. Trong bài viết này, chúng tôi muốn đi sâu bàn luận để tìm ra góc nhìn mới và thiết thực hơn cho quá trình hiện đại hoá nền hành chính ở nước ta.