Pháp luật về hợp đồng trong lĩnh vực dịch vụ thanh toán bằng thẻ ngân hàng tại Việt Nam và một số nước trên thế giới dưới góc độ luật so sánh

Hiện nay, trên thế giới cũng như tại Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động thanh toán điện tử. Thống kê trong Quý IV năm 2020 cho thấy tổng số lượng giao dịch thẻ ngân hàng là 144.330.517 giao dịch, tổng giá trị giao dịch đạt 294.294 tỷ đồng. Theo quy định tại Văn bản hợp nhất số 03/VBHN-NHNN ngày 17/01/2020 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về hoạt động thẻ ngân hàng (Văn bản hợp nhất số 03/VBHN-NHNN), thẻ ngân hàng là phương tiện thanh toán do tổ chức phát hành thẻ phát hành để thực hiện giao dịch thẻ theo các điều kiện và điều khoản được các bên thỏa thuận. Cũng tại Văn bản hợp nhất này, các chủ thể tham gia vào quan hệ dịch vụ thanh toán bằng thẻ ngân hàng được quy định gồm: Chủ thẻ; tổ chức phát hành thẻ; tổ chức thanh toán thẻ; đơn vị chấp nhận thẻ và một số chủ thể có liên quan. Các chủ thể trên tham gia vào hoạt động này trên cơ sở tự nguyện, tự do thỏa thuận và thống nhất ý chí với nhau, giữa các bên sẽ phát sinh quan hệ hợp đồng.
Hợp đồng trong lĩnh vực dịch vụ thanh toán bằng thẻ ngân hàng là một dạng hợp đồng được pháp luật Việt Nam quy định. Điều 385 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Pháp luật một số quốc gia cũng định nghĩa hợp đồng, theo đó, Điều 1378 Bộ luật Dân sự Québec (Canada) 1994 định nghĩa: Hợp đồng là một sự thỏa thuận của các ý chí mà bởi nó một hoặc một số người tự ràng buộc mình với một hoặc một số người khác để thực hiện một cam kết. Bộ luật Dân sự Pháp 1804 tại Điều 1101 định nghĩa: Hợp đồng là sự thỏa thuận theo đó một hoặc nhiều người cam kết với một hoặc nhiều người khác chuyển giao một vật, làm hoặc không làm một việc nào đó.
Qua bài viết “Pháp luật về hợp đồng trong lĩnh vực dịch vụ thanh toán bằng thẻ ngân hàng tại Việt Nam và một số nước trên thế giới dưới góc độ luật so sánh”, tác giả Nguyễn Hữu Thành khái quát và đưa ra định nghĩa về hợp đồng dịch vụ trong lĩnh vực thẻ ngân hàng, bàn về thực trạng pháp luật Việt Nam, pháp luật một số quốc gia về hợp đồng trong lĩnh vực dịch vụ thanh toán bằng thẻ ngân hàng, từ đó, tác giả có những đề xuất hoàn thiện pháp luật về vấn đề này.
Bài viết này được đăng tải trên ấn phẩm 200 trang “Pháp luật về hợp đồng dưới góc độ luật học so sánh” của Tạp chí Dân chủ và Pháp luật năm 2021.