Trước tiên, thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Giang Sơn - Phó Chủ nhiệm Thường trực Văn phòng Chủ tịch nước đã công bố toàn văn Lệnh của Chủ tịch nước công bố các Luật vừa được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 6, bao gồm: Luật Đất đai; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua - Khen thưởng, Luật Việc làm; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy, chữa cháy; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Tiếp công dân; Luật Đấu thầu; Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đồng thời, Chủ tịch nước cũng ký Lệnh công bố Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, Pháp lệnh này được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 12/7/2013.
Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Chủ tịch nước nhấn mạnh: Các Luật, Pháp lệnh được Quốc hội thông qua lần này có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần khắc phục những hạn chế của pháp luật hiện hành và bổ sung những quy định mới cho phù hợp thực tiễn cuộc sống.
Sau đó, đại diện các Bộ trình bày nội dung cơ bản của các Luật và Pháp lệnh mà đơn vị mình chủ trì soạn thảo. Cụ thể:
Luật Đất đai
Một trong những Luật được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này có tác động sâu rộng đến phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị và xã hội của đất nước, thu hút được sự quan tâm rộng rãi của mọi rầng lớp nhân dân là Luật Đất đai.
Ông Nguyễn Minh Quang - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định: Luật Đất đai năm 2014 có 14 chương, 212 điều, tăng 7 chương 66 điều so với Luật Đất đai năm 2003, đã thể chế hóa đầy đủ những quan điểm, định hướng nêu trong Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đồng thời khắc phục, giải quyết được những tồn tại, hạn chế phát sinh trong quá trình thi hành Luật Đất đai năm 2003. Theo đó, Luật Đất đai năm 2013 có những điểm đổi mới căn bản về chế độ sở hữu đất đai, quyền và trách nhiệm của Nhà nước đối với đất đai; về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; về đăng ký đất dai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất; tài chính đất đai, giá đất; về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai; chế độ sử dụng các loại đất; quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; về giám sát, thanh tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai...
Thông tin thêm về điểm mới trong thu hồi đất, Bộ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường cho biết: Luật Đất đai sửa đổi năm 2013 quy định theo hướng kiểm soát chặt chẽ hơn các trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và thống nhất với quy định của Điều 54 Hiến pháp mới vừa được thông qua.
Luật Đất đai sửa đổi, bổ sung năm 2013 có hiệu lực từ ngày 01/7/2014.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng
Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Trưởng Ban Thi đua, khen thưởng Trung ương Trần Thị Hà, thì Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng đã quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn để phù hợp với tinh thần của Kết luận số 120-TB/TW ngày 18/01/2013 của Bộ Chính trị và yêu cầu đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay.
Luật mới sửa đổi, bổ sung từ Chương I đến Chương VI (gồm 47 điều) của Luật Thi đua, khen thưởng hiện hành, trong đó, bổ sung Điều 91a, sửa đổi tên Chương IV và Chương V. Những nội dung được sửa đổi là: Hệ thống tiêu chuẩn của danh hiệu thi đua và các hình thức khen thưởng theo hướng nâng cao tiêu chuẩn, đảm bảo chặt chẽ hơn, không lấy danh hiệu thi đua để làm căn cứ xét khen thưởng nhằm tránh việc tích lũy thành tích trong khen thưởng, đặc biệt xây dựng các tiêu chuẩn cụ thể đối với các hình thức khen thưởng huân chương, bằng khen, giấy khen cho nông dân, công nhân, người lao động trực tiếp; bổ sung đối tượng được tặng Huân chương Sao vàng là nguyên thủ quốc gia nước ngoài cho phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế hiện nay; bổ sung thêm Điều 91a về Hội đồng Thi đua, khen thưởng trung ương và Hội đồng Thi đua, khen thưởng các cấp... Ngoài ra, sửa đổi, bổ sung một số nội dung liên quan đến quy định chung, nguyên tắc khen thưởng, thẩm quyền ban hành danh hiệu thi đua, khen thưởng và thủ tục hồ sơ xét tặng các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/6/2014. Hiện nay, Bộ Nội vụ đã và đang triển khai thực hiện chương trình cụ thể về xây dựng hệ thống các văn bản hướng dẫn thi hành Luật cũng như tuyên truyền, phổ biến triển khai Luật, bảo đảm khi Luật có hiệu lực, các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật cũng được Chính phủ ban hành.
Luật Tiếp công dân
Luật Tiếp công dân gồm 9 chương, 36 điều được xây dựng trên cơ sở tổng kết thực tiễn tình hình tiếp công dân, kế thừa các quy định còn phù hợp của Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Nghị định số 89/NĐ- CP ngày 08/7/1997 về ban hành Quy chế tổ chức tiếp công dân và các văn bản pháp luật khác quy định về vấn đề này - Ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết.
Để đáp ứng yêu cầu của công tác tiếp công dân trong giai đoạn hiện nay, Luật Tiếp công dân được coi là đạo luật điều chỉnh đầy đủ nhất về tổ chức và hoạt động tiếp công dân. Theo đó, Luật quy định về trách nhiệm tiếp công dân; quyền và nghĩa vụ của người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, trách nhiệm của người tiếp công dân; việc tổ chức hoạt động tiếp công dân tại trụ sở, địa điểm tiếp công dân của cơ quan, tổ chức, đơn vị; điều kiện bảo đảm cho hoạt động tiếp công dân; quy định về tiếp đại diện của cơ quan, tổ chức, tiếp người nước ngoài đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Ngoài những nội dung chính nêu trên, Luật Tiếp công dân còn quy định về nguyên tắc tiếp công dân, quản lý công tác tiếp công dân, các hành vi bị nghiêm cấm, những trường hợp được từ chối tiếp công dân.
Luật Tiếp công dân có hiệu lực từ ngày 01/7/2014.
Luật Việc làm
Trong phần trình bày của mình, ông Nguyễn Thanh Hòa - Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội nêu rõ: Luật Việc làm được xây dựng trên cơ sở cụ thể hóa những quy định của Hiến pháp, thể chế hóa quan điểm chủ trương, đường lối xây dựng đất nước của Đảng; kế thừa và phát triển các quy định pháp luật phù hợp đã đi vào cuộc sống; bổ sung các quy định mới phù hợp với thực tiễn, đồng thời tham khảo và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới, các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã phê chuẩn hoặc tham gia.
Có thể nói, việc Quốc hội thông qua Luật Việc làm là một hoạt động lập pháp quan trọng nhằm hoàn thiện khung khổ pháp lý trong lĩnh vực việc làm. Với 7 chương và 62 điều, lần đầu tiên Việt Nam có một văn bản luật quy định đầy đủ, điều chỉnh toàn diện các quan hệ về việc làm và thị trường lao động, bao gồm 05 nhóm vấn đề lớn như: Chính sách hỗ trợ tạo việc làm; thông tin thị trường lao động; đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; tổ chức hoạt động dịch vụ việc làm và bảo hiểm thất nghiệp. Đặc biệt, Luật Việc làm còn điều chỉnh vấn đề người lao động là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, có khả năng lao động và có nhu cầu làm việc.
Luật Việc làm có hiệu lực từ ngày 01/01/2015.
Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật
So với Pháp lệnh Bảo vệ và kiểm dịch thực vật năm 2001, Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật vừa được thông qua có một số điểm mới như: Bổ sung một số nguyên tắc mới trong hoạt động bảo vệ và kiểm dịch thực vật; quy định cụ thể một số chính sách của Nhà nước liên quan đến bảo vệ, kiểm dịch thực vật, các hành vi bị cấm; về phòng, chống sinh vật gây hại thực vật; kiểm dịch thực vật; quản lý thuốc bảo vệ thực vật.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh cho biết, ngoài những điểm mới nêu trên, Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật còn quy định cụ thể về các điều kiện hoạt động dịch vụ bảo vệ thực vật, hành nghề xử lý vật thể kiểm dịch thực vật, khảo nghiệm, sản xuất, buôn bán thuốc bảo vệ thực vật để các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện đều có thể tham gia các hoạt động này; cụ thể trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp, cấp lại, thu hồi các loại giấy phép, giấy chứng nhận trong hoạt động bảo vệ và kiểm dịch thực vật.
Cũng theo ông Lê Quốc Doanh, trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn sẽ chủ trì soạn thảo Dự thảo 2 Nghị định và 1 Thông tư hướng dẫn thi hành chi tiết Luật này.
Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015.
Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
Đại diện Bộ Tài chính, Thứ trưởng Trương Chí Trung nêu rõ: Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi) bao gồm 5 chương và 80 điều, ngoài việc kế thừa các nội dung còn phù hợp của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hiện hành, đã bổ sung một số điểm mới cơ bản như: Kết cấu lại và làm rõ hơn phạm vi điều chỉnh, quy định cụ thể các đối tượng điều chỉnh của Luật; bổ sung, làm rõ nguyên tắc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; bổ sung việc quy định xác định công khai trong quản lý ngân sách nhà nước, vốn, tài sản, lao động, thời gian lao động và các nguồn tài nguyên; xác định rõ mục tiêu, chỉ tiêu tiết kiệm, yêu cầu chống lãng phí; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, có cơ chế thưởng – phạt rõ ràng.
Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2014.
Luật Đấu thầu
Luật Đấu thầu năm 2013 gồm 13 chương với 96 điều được xây dựng trên cơ sở sửa đổi toàn diện Luật Đấu thầu năm 2005, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản năm 2009, theo đó Luật mới có những điểm mới về ưu tiên phát triển nguồn lực, tạo cơ hội cho nhà đầu tư trong nước trúng thầu và tạo công ăn việc làm cho người lao động trong nước, ưu đãi đối với nhà thầu và hàng hóa sản xuất trong nước; đơn giản hóa quy trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; quy định phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu theo từng lĩnh vực cụ thể; vấn đề lựa chọn nhà thầu trong mua sắm tập trung, trong cung cấp thuốc, vật tư y tế; phân cấp trong đấu thầu theo hướng giao người quyết định đầu tư, chủ đầu tư chịu trách nhiệm về toàn bộ quá trình tổ chức lựa chọn và thực hiện gói thầu; giám sát, xử lý vi phạm pháp luật về đầu thầu; bổ sung một số hành vi bị cấm trong đấu thầu, quy định thêm biện pháp xử phạt đối với cá nhân được giao xử phạt nhưng không tuân thủ quy định...
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đào Quang Thu hy vọng rằng, Luật Đấu thầu năm 2013 sẽ được thực thi có hiệu quả và khắc phục được những bất cập của Luật Đấu thầu hiện hành.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy
Trung tướng Đồng Đại Lộc - đại diện Bộ Công an khẳng định: Việc sửa đổi, bổ sung Luật lần này là căn cứ kết quả tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng cháy và chữa cháy hiện hành, chỉ sửa đổi những quy định vướng mắc, bất cập nổi cộm (như trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong công tác phòng cháy, chữa cháy; điều kiện bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở, khu dân cư và các loại hình công trình đặc thù về cháy, nổ; phương án chữa cháy; chế độ, chính sách đối với các lực lượng tham gia chữa cháy...) nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý và tăng cường hơn nữa hiệu lực quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trong tình hình mới. Còn đối với những nội dung khác, thì cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện, tổng thể để có căn cứ sửa đổi toàn diện, tổng thể Luật Phòng cháy, chữa cháy trong thời gian tới.
Luật mới đã sửa đổi, bổ sung 33 điều trên tổng số 65 điều của Luật Phòng cháy, chữa cháy hiện hành và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2014.
Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ
Nội dung chính của Pháp lệnh quy định mở rộng về đối tượng sản xuất kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp; bổ sung đối tượng kinh doanh chất tiền thuốc nổ; quy định về sử dụng vật liệu nổ công nghiệp theo hướng bổ sung cụm từ "an toàn" vào sau cụm từ "kỹ thuật" cho phù hợp với tính chất nguy hiểm và cần kiểm soát đặc biệt về an toàn của hoạt động vật liệu nổ công nghiệp; quy định về trang bị vũ khí cho lực lượng kiểm ngư thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Việc ban hành Pháp lệnh mới là nhằm đáp ứng yêu cầu trong quản lý nhà nước về tiền chất thuốc nổ mang, góp phần tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp trong giai đoạn sản xuất, kinh doanh đang gặp khó khăn, cần sự hỗ trợ rất nhiều từ phía Nhà nước - Ông Phùng Hà - Cục trưởng Cục Hóa chất, Bộ Công thương chia sẻ.
Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ có hiệu lực từ ngày 01/3/2014.
Cũng tại buổi họp báo, đại diện các Bộ trả lời một số câu hỏi của phóng viên liên quan đến các vấn đề như: Hiệu lực thi hành của Luật Đất đai; mức độ, hình thức công khai các hành vi vi phạm về tiết kiệm, chống lãng phí; vấn đề trang bị vũ khí cho lực lượng kiểm ngư; quản lý đầu tư xây dựng các công trình công cộng; mức độ ưu tiên cụ thể đối với các nhà thầu trong nước...
Bùi Huyền