Pháp luật về giao kết hợp đồng lao động Việt Nam và Hàn Quốc - Nhìn từ góc độ so sánh

Đạo luật Tiêu chuẩn lao động Hàn Quốc quy định hợp đồng lao động là: “Hợp đồng có nội dung về việc thỏa thuận người lao động cung cấp sức lao động của mình cho người sử dụng lao động, ngược lại người sử dụng lao động trả lương tương xứng với sức lao động của người lao động”. Khoản 1 Điều 13 Bộ luật Lao động Việt Nam năm 2019 quy định: “Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động”. Định nghĩa ở cả hai quốc gia đều đề cập tới chủ thể là người lao động, người sử dụng lao động và nội dung của hợp đồng lao động mà không đề cập tới hình thức của hợp đồng. Cụ thể hơn, quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành có điểm mới trong quy định Bộ luật Lao động năm 2019 là “trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động”. Sở dĩ có thêm quy định này bởi thực tế thực hiện ở Việt Nam phát sinh tình trạng người sử dụng lao động cố tình thiết lập các hình thức với tên gọi khác nhau như hợp đồng cộng tác viên, hợp đồng dịch vụ tư vấn, hợp đồng hợp tác, hợp đồng dịch vụ… nhằm mục đích đánh tráo khái niệm, loại người lao động ra khỏi phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động, đồng thời trốn tránh các trách nhiệm về bảo hiểm và các chế độ khác của người lao động. Việc quy định thêm nội dung này đảm bảo phù hợp về mặt khoa học và thuận tiện hơn trong thực thi pháp luật. Lý giải cho việc cần phải quy định rõ ràng như vậy trong pháp luật Việt Nam cũng xuất phát từ một lý do nữa do sự khác biệt của hệ thống luật mà hai quốc gia theo đuổi, ở Hàn Quốc theo hệ thống Common Law có kết hợp với Civil Law nên dễ dàng hơn trong việc giải quyết các vấn đề xung đột trong giải thích luật khi thực thi pháp luật về vấn đề này.
Với bài viết “Pháp luật về giao kết hợp đồng lao động Việt Nam và Hàn Quốc - Nhìn từ góc độ so sánh”, PGS. TS. Nguyễn Hiền Phương khái quát về pháp luật hợp đồng lao động ở Việt Nam và Hàn Quốc, đánh giá thực trạng quy định về giao kết hợp đồng lao động của pháp luật Việt Nam trong tương quan so sánh với pháp luật Hàn Quốc, từ đó, tác giả đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật Việt Nam về vấn đề này.
Bài viết này được đăng tải trên ấn phẩm 200 trang “Pháp luật về hợp đồng dưới góc độ luật học so sánh” của Tạp chí Dân chủ và Pháp luật năm 2021.