Hợp đồng thế chấp theo quy định pháp luật dân sự Việt Nam và một số quốc gia trên thế giới

Hợp đồng bảo đảm xuất hiện khá sớm trong đời sống dân sự. Trên cơ sở sự thoả thuận, thống nhất ý chí của bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm về đối tượng bảo đảm, mục đích, phạm vi, quyền và nghĩa vụ các bên, phương thức xử lý tài sản bảo đảm... nội dung của hợp đồng bảo đảm như một phương tiện hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi cho bên nhận bảo đảm, đồng thời, ràng buộc trách nhiệm đối với bên bảo đảm. Cùng với cầm cố, thế chấp tài sản là một loại hợp đồng bảo đảm phổ biến và được các bên tin dùng vì tính linh hoạt của nó. Tuy vậy, ở mỗi quốc gia khác nhau, quy định về thế chấp tài sản cũng có một số khác biệt.
Các biện pháp bảo đảm cho việc thực hiện nghĩa vụ dân sự xuất phát từ sự đồng thuận của bên có quyền và bên có nghĩa vụ trong một quan hệ pháp luật dân sự cụ thể trước đó. Tuy vậy, việc đề xuất giao kết một hợp đồng thế chấp kèm theo thường thuộc về bên có quyền trong một giao dịch dân sự đã có thống nhất từ trước. Bên có quyền luôn có xu hướng bảo vệ quyền lợi chính đáng trong giao dịch đã ký kết bằng cách ràng buộc một biện pháp bảo đảm cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ Quy định của pháp luật dân sự Việt Nam về khái niệm thế chấp, hợp đồng thế chấp có nhiều điểm tương đồng với Bộ luật Dân sự nhiều quốc gia trên thế giới như Bộ luật Dân sự Nhật Bản, Bộ luật Dân sự Canada, Bộ luật Dân sự và thương mại Thái lan…
Trong bài viết “Hợp đồng thế chấp theo quy định pháp luật dân sự Việt Nam và một số quốc gia trên thế giới”, tác giả Hoàng Ngọc Hưng đưa ra khái niệm về hợp đồng thế chấp, quy định điều khoản về tài sản thế chấp, quy định về việc đăng ký hợp đồng thế chấp và hiệu lực đối kháng với người thứ ba, quy định điều khoản về quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đông thế chấp tài sản. Bài viết này được đăng tải trên ấn phẩm 200 trang “Pháp luật về hợp đồng dưới góc độ luật học so sánh” của Tạp chí Dân chủ và Pháp luật năm 2021.